91
ਮਕੂਲਾ ਸ਼ਾਇਰ
ਮਿਰਜ਼ਾ ਪੁੱਛਦਾ ਹਾਫ਼ਜ਼ਾ ਤੂੰ ਕਿਉਂ ਖਲਾਏਂ ਦਿਲਗੀਰ
ਲੜਕਿਆ, ਚਨੇਂ ਨੀ ਆਹਮੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਵਿਚ ਕਾਨਜਨ ਸਿੱਧੀ ਪੈਰ
ਕਾਨਜਨ ਨੂੰ ਵਧਾ ਮਕੜੇ ਮਕੜੇ ਨੂੰ ਵਨ੍ਹ ਗਿਆ ਤੀਰ
ਭਰੁਨੀ ਵਿਚਾਰੀ ਕੀ ਕਰ ਕੇ ਜਧੀ ਧਨੀ ਵਿਚ ਵਗਦਾ ਤੀਰ
ਕਹੇ ਤੇ ਬੋੜੀਏ ਇੰਜ ਮਿਲਦੇ ਜਿਵੈਂ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਵੀਰ
ਵਸਾ ਵਾਂ ਖੇੜਾਂ ਇਨ ਲੈਂਦਾ ਜਿਵੈਂ ਅਨ੍ਹੇਂ ਫਿਰਨ ਬਸੀਰ
ਦਾਨਦਾਂ ਗੱਲ ਪੰਜਾਲੀਆਂ ਜਿਉਂ ਸ਼ੇਰਾਂ ਗੱਲ ਜ਼ੰਜੀਰ
ਲੱਠ ਪੁਰਾਣੇ ਲੇਡੀ ਜਿਉਂ ਸਿਆਂ ਵਿਚ ਖੇਡੇ ਹੀਰ
ਵੰਗਾਂ ਡੰਗ ਪੜਨਗੀਆਂ ਵਿਚ ਸਿੱਧੇ ਹਨੀ ਤੀਰ
ਟਿੰਡਾਂ ਮਾਹਲ ਅਰੀੜੀਆਂ ਹਾਫ਼ਿਜ਼ ਜਿਉਂ ਨਦੇਂ ਵੇਹੰਦੇ ਨੀਰ
92
ਬੋਲ ਮਿਰਜ਼ਾ
ਨਿੱਛ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ ਆਈ ਮਨ ਮੂਲਾ ਦੀ ਰਜ਼ਾ
ਮੈਂ ਦਾਨਾਂ ਬਾਦੋਂ ਟੁਰ ਪਿਆ ਰਹੇ ਭਰਾ ਭਵਾ
ਵਾਸਤਾ ਘਤੋਂ ਰਬਦਾ ਤੋਂ ਵਾਗਾਂ ਪਛਾਣ ਭਵਾ
ਜੇ ਨਸੀਬਾਂ ਦਾਤੋਂ ਜੰਮਿਆਂ ਤੋਂ ਪਰਤ ਘਰਾਂ ਵੱਲ ਆ
93
ਮਕੂਲਾ ਸ਼ਾਇਰ
ਕਿਸ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੀ ਕੋਪਰੀ ਕਬਰਾਂ ਵਿਚ ਪਈ
ਉਸ ਮਿੱਥੇ ਦਾ ਲੇਖ ਵੇਖ ਕੇ ਪੀਲੂ ਪਕੜ ਲਈ
ਤੇਰੇ ਵਾਲ ਭਰੇ ਦੰਦ ਉਖੜੇ ਮੁੱਖ ਜ਼ਬਾਨ ਗਈ
ਪੀਲੂ ਕੋਲ ਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹਾਫ਼ਜ਼ਾ ਲਿਖਿਆ ਕੀ ਵਹੀ
94
ਕਲਾਮ ਮਿਰਜ਼ਾ
ਰਾਹੀਆ ਰਾਹ ਵੱਲ ਜਾਂਦੀਆ ਮੇਰੀ ਸੁਣੀਂ ਗੱਲ ਖਲੋ
ਮੈਂ ਸੂਹਾ ਨਹੀਂ ਬਾਰ ਦਾ ਅੱਗੇ ਰਿਹੰਦਾ ਕਿਤਨੇ ਕੋਹ
ਮੈਂ ਸ਼ਹਿਰ ਖੀਵੇ ਦੇ ਜਾਵਨਾਂ ਵਾਰ ਸੱਤਵੀਂ ਦਾਢੋ
ਸਿਰਾਂ ਧੜਾਂ ਦੀਆਂ ਬਾਜ਼ੀਆਂ ਜਿਹੜੀ ਅੱਲ੍ਹਾ ਕਰੇ ਸੋ ਹੋ
95
ਜਵਾਬ ਰਾਹੀ
ਸੁਣ ਲੈ ਖ਼ਾਨਾਂ ਮਿਰਜ਼ਿਆ ਤੋਂ ਹਵੀਆਏਂ ਵੱਡਾ ਦਲੇਰ
ਘਰ ਵੰਝਲ ਦੇ ਜੰਮਿਆਂ ਤੈਨੂੰ ਅੱਗੇ ਪੈਂਡਾ ਢੇਰ
ਤੈਨੂੰ ਸਦਾ ਹੋਇਆ ਤੋੜ ਦਾ ਲਿਖਿਆ ਲਿਆ ਈ ਨਿਖੇੜ
96
ਤਾਹਿਰ ਖ਼ਾਨ ਦੀ ਬਰਾਤ
ਚੜ੍ਹੋ ਝੜੀਨਦੇ ਦੀਏ ਘੋੜੇ ਮਨੁੱਖ ਜਵਾਨ
ਚਹੁੰ ਤਰਫ਼ਾਨਦੀ ਰਾਤ ਆ ਜੰਜ ਢੱਕੀ ਤਾਹਿਰ ਖ਼ਾਨ
ਰੇਸ਼ਮ ਦੀਆਂ ਦੋ ਬੰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਨਗੀਨ ਸਾਂਗ ਪੱਖਾਂ
ਵਾਉ ਵਾਂਗ ਸੁਰੰਗ ਹੈ ਉਹ ਦਿਨ ਪੰਜ ਕਲਿਆਣ
97
ਕਲਾਮ ਨੀਲੀ
ਨੀਲੀ ਆਖਦੀ ਚਾਬਕ ਮਾਰੀਆਈ ਵੱਟ ਕੇ ਮੇਰੀ ਜਦ ਨੂੰ ਲਾਇਆ ਲਾਜ
ਮੈਂ ਹੋਰਸਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਪੈ ਗਈ ਤੇਰੇ ਦਾਜ
ਮੈਂ ਮੂੰਹ ਕੜੀਆਲਾ ਝੱਲਿਆ ਕੀਤੀ ਰਿਜ਼ਕ ਮੁਹਤਾਜ
ਨਾ ਚਰ੍ਹੇਂ ਤੂੰ ਮੇਰੀ ਪਿੱਠ ਤੇ ਕਿਉਂ ਕਰਨੀ ਏਂ ਇੱਡੇ ਲਾਡ
ਜਾਵੇ ਮਿਰਜ਼ਿਆ ਵਿਚ ਉਜਾੜ ਦੇ ਮਾਰੀਉਂ ਤੇਰਾ ਤਿੜ ਫੜ ਕਰ ਕੇ ਕਬਾਬ
98
ਮੈਂ ਲੈ ਹਕੀਕਤ ਯਾਰ ਦੀ ਆਈ ਤੇਰੇ ਵੱਲ
ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਕੋਈ ਸ਼ੌਕ ਸ਼ਿਕਾਰ ਦਾ ਨਹੀਂ ਕੋਈ ਦੂਜੀ ਗੱਲ
ਵਾਸਤਾ ਘਤਨੀ ਊਂ ਰਬਦਾ ਖੀਵੇ ਮਾਹਨੀ ਤਾਈਂ ਲੈ ਚੱਲ
99
ਜਵਾਬ ਮਿਰਜ਼ਾ
ਮਿਰਜ਼ਾ ਆਖਦਾ ਤੋਂ ਨਾ ਰੋਨਵੇਂ ਨੀਲਏ ਤੂੰ ਕੀ ਰੋਨੈਂ ਨਾਲ
ਮੈਂ ਵਾਂਗ ਫ਼ਰਜ਼ਨਦਾਂ ਪਾਲੀਉਂ ਤੈਨੂੰ ਮੂੰਹ ਨਾ ਕੱਢੀ ਗਾਲ
ਘੱਤ ਕੇ ਭੂਰੇ ਪਾਲੀਉਂ ਤ੍ਰਹਿ ਖਾਣੇ ਇਕ ਥਾਲ
ਵੇਖ ਤਮਾਸ਼ਾ ਹਾਫ਼ਜ਼ਾ ਕਲਮਾ ਪੜ੍ਹੇ ਜ਼ਬਾਨ
100
ਕਲਾਮ ਮਿਰਜ਼ਾ
ਇਸੀ ਪੰਜੇ ਪੁੱਤਰ ਖ਼ਾਨ ਵੰਝਲ ਦੇ ਪੰਜਾਂ ਦੀ ਤਬਾ ਹੋਰ
ਚੋਨਹੋਂ ਤੋਂ ਨਿਕੜਾ ਮੈਂ ਮਿਰਜ਼ਾ ਮੇਰੀ ਵਾਗ ਪਲਮਦੀ ਡੋਰ
ਸਾਡੇ ਮੰਗੋਂ ਚੁਗਦੇ ਡਿੱਗ ਤੇ ਡਰ ਦੇ ਢੱਕ ਨਾ ਸਕਦੇ ਚੋਰ
ਮੈਂ ਰਾਹ ਮਾਰਾਂ ਬਾਦਸ਼ਾਹਨਦੇ ਮੇਰੇ ਸਿਰ ਤੇ ਤਖ਼ਤ ਲਾਹੌਰ
ਮੈਂ ਚਾਰੇ ਗੁੱਠਾਂ ਘਾਲੀਆਂ ਸ਼ੁਕਰ ਵਾਂਗਰ ਭੌਰ
ਮੈਂ ਕੋਟ ਭੜੀਸਾਂ ਟਕਰੇਂ ਮਗਰੋਂ ਖਰਲ ਕ੍ਰਿਸਨ ਜ਼ੋਰ
ਚਧੜ ਆਪਣਾਂ ਲੋੜੀਂਦੇ ਆ ਜੰਜ ਭੈਣ ਘਰਾਂ ਵੱਲ ਮੋੜ
ਜਾਂ ਜਾਂ ਸਿਰ ਮੇਰਾ ਮੋਨਢੀਆਂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਪਰਨਾਹਵੇਂ ਏਂ ਕੈਂ ਹੋਰ
ਵੇਖ ਤਮਾਸ਼ਾ ਹਾਫ਼ਜ਼ਾ ਬੁੱਤ ਨੂੰ ਖੁੱਲੀ ਉਡੀਕੇ ਗੁਰ